Page 15 - CHEMLIFE SAYI - 1

chemlife.com.tr

Söz konusu kompleks için tepkimeyi oluşturduğumuz- Oluşan N4 ligandını FeCl3’ün sulu ortamda vereceği
da kompleksin yükü +1 olmaktadır (+3 – 2 = 1). Çünkü kompleks ile tepkimeye sokalım:
bir klorür ligandı ve bir O ligandından -2 yük gelir, Fe Cl
atomunun yükü de +3 olduğundan kompleksin yükü N N N N +
+1 olacaktır. Entropi değişimlerini incelediğimizde 2 -
3
2 6
molekül girerken 6 molekül çıkmaktadır ve net fark + [Fe(OH ) Cl ] Fe Cl + 6 H O
2
4 olmaktadır. Az önce elde ettiğimiz iki kompleksin N N N N
değeri +5 iken bu kompleksteki değer +4 olduğundan Cl
bu durum bize son yazdığımız kompleksin oluşmaya-
cağını söylemektedir. +4 ile +5 arasındaki 1 değerlik Sistemin molekül değişim miktarı, her zamanki gibi
fark küçük görülebilir, ancak milyarlarca molekül tep- 7-2 = 5 olarak bulunuyor. Sistem için diğer olasılıkların
kimeye girdiği için aradaki farkın 1 olması bile hangi benzerlerini daha önce incelemiştik (eksenel konum-
tepkimenin tercih edileceği konusunda bize bir ipucu lara 2 H2O, 1 H2O – 1 Cl ve 2 Cl yerleştirilmesi). Bunları
vermektedir. aşağıda kısaca inceledik:
Son ve, baştan söyleyelim, oluşmayacak bir başka Cl
kompleks örneği de Fe atomu etrafına üç adet su mo- 2+
N N
lekülünün bağlandığı durumla ilgili olacaktır.
Fe Cl 2 + 5 H O
2
2+ N N
OH 2
N HO N O
+ [Fe(H 2 O) 6 ]Cl 3 Fe 2Cl - + 3 H 2 O + HCl OH 2
N N KÖŞE YAZILARI
H 2 O OH 2
OH 2
Bu örnekte de dışarıya çıkan su molekülü sayısı N N 3+
3’e düşmüş ve bir molekül HCl dışarıya atılmıştır. Fe Cl 3 + 4 H O
Kompleksin yükü +2 olduğu için onu nötralleştirmek N N 2
amacıyla 2 klorür anyonu devreye girer ve dışarı atıl-
maktan ziyade kompleks molekülüne birleşir. Bu da OH 2
entropiyi ciddi oranda düşürür. Entropi hesabına göre
iki molekül girerken beş molekül çıkmakta olduğun- Entropi değerleri (ürünlerin mol sayısı – girenlerin mol
dan iki tarafın molekül sayısı cinsinden farkı 3 olur. sayısı) üstten alta doğru sırayla 5, 4 ve 3 olarak değiş-
Bu örnekle birlikte bir gerçeği daha vurgulayabiliriz: mektedir. Böylece ilk yazdığımız örneğin oluşacağını
Birinci kompleks bir kelat kompleks oluşturmak üzere ve diğerlerinin oluşmayacağını öngörmemiz mümkün
parçalandığında birinci komplekse ait bütün ligandlar olacaktır.
dışarıya atılmalı ve birinci kompleksin anyonları da
ligand üzerindeki OH gruplarının H atomları ile HX Son olarak, Schiff bazı kompleksleri için sürekli
moleküllerinin oluşarak ortamdan ayrılmalıdır. popüler bir konu olagelmiş katalizör kimyası ile ilgili
bazı referanslar vereceğiz. Keyifle okumanız dileğiy-
Gelelim bir başka noktaya: Aklınıza şöyle bir şey le.
gelmiş olabilir, Fe’nin koordinasyon sayısı 6 ise 3 dişli
liganddan neden iki tane girmiyor? Cevap evettir, ve Önerilen kaynaklar
şimdi bu olasılığa bakalım: 1. Rayati S, Khodaei E, Jafarian M, Bahrami A, Wojtczak A, Kozakiewicz A.
Ni (II) and V (IV) Schiff base complexes derived from 2, 2′-dimethylpro-
+
pandiamine: The crystal structure, electrochemical properties and
N
N HO catalytic activities in oxidation of sulfides. Journal of Coordination
2 + [Fe(H 2 O) 6 ]Cl 3 O N Cl - Chemistry. 2017;(yeni kabul edilmiş makale):1–34.
N Fe + 2 HCl + 6 H 2 O
N O 2. Noshiranzadeh N, Emami M, Bikas R, Kozakiewicz A. Green click
synthesis of β-hydroxy-1,2,3-triazoles in water in the presence of a
N Cu(ii)–azide catalyst: a new function for Cu(ii)–azide complexes. New J
Chem. 2017;41(7):2658–67.
Entropik değişim 6 moleküldür, çünkü sağ tarafta 9,
3. Al Zoubi W, Ko YG. Schiff base complexes and their versatile applica-
sol tarafta ise 3 molekül vardır (M:L oranı 1:2’dir). Bu tions as catalysts in oxidation of organic compounds: part I: Schiff ba-
değer birinci ve ikinci komplekste elde ettiğimiz +5’lik ses and their versatile applications. Applied Organometallic Chemistry.
2017 Mar;31(3):e3574.
entropi avantajından da yüksek olduğundan sadece
1:2 M:L kompleksinin oluşacağı ve diğer komplekslerin 4. Ho C-H, Chuang H-J, Lin P-H, Ko B-T. Copolymerization of carbon
oluşmayacağı yönünde değerlendirilebilir. dioxide with cyclohexene oxide catalyzed by bimetallic dysprosium
complexes containing hydrazine-functionalized Schiff-base derivati-
Örnek 2: Az önce kullandığımız NNO ligandı yerine ves. Journal of Polymer Science Part A: Polymer Chemistry. 2017 Jan
15;55(2):321–8.
ONO kullanılırsa ne gibi değişiklikler olur?
5. Ghosh K, Harms K, Chattopadhyay S. Synthesis, characterization and
M:L (1:2) kompleksi çizelim: phenoxazinone synthase mimicking activity of cobalt(III) Schiff base
complexes. Polyhedron. 2017 Feb;123:162–75.
-
OH N 6. Cindrić M, Pavlović G, Katava R, Agustin D. Towards a global greener
HO O process: from solvent-less synthesis of molybdenum(vi) ONO Schiff
2 + [Fe(H 2 O) 6 ]Cl 3 H + Fe O + 3 HCl + 6 H 2 O base complexes to catalyzed olefin epoxidation under organic-sol-
N O O vent-free conditions. New J Chem. 2017;41(2):594–602.
N 7. Ding L, Zhang Y, Chen X, Lü X. Ni2+-template mechanism to the nons-
ymmetrical Salen-type Schiff-base Ni2+ complex with effective catalysis
Bu tepkimede iki ONO ligandı ile demir kompleksi on styrene polymerization. Inorganic Chemistry Communications. 2017
Feb;76:100–2.
tepkimeye girmekte ve 3 molekül asit ve 6 molekül
su dışarıya atılmaktadır. Tepkimedeki molekül farkı 8. Aghajani M, Monadi N. Schiff base complex of Mo supported on iron
oxide magnetic nanoparticles (Fe3O4) as recoverable nanocatalyst
10 – 3 = 7 olmaktadır ve bu sebeple HCl moleküllerinin
for the selective oxidation of sulfides. Journal of the Iranian Chemical
daha fazla dışarı atılmasından ötürü NNO ligandına Society. 2017 May;14(5):963–75.
göre daha güçlüdür.
9. Palopoli C, Gómez G, Foi A, Doctorovich F, Mallet-Ladeira S, Hureau
Örnek 3: Elimizde salofen ligandının bir türü olan, C, et al. Dimerization, redox properties and antioxidant activity of two
manganese(III) complexes of difluoro- and dichloro-substituted Sc-
piridin-2-aldehit ile fenilen diaminden oluşan ligand
hiff-base ligands. Journal of Inorganic Biochemistry. 2017 Feb;167:49–59.
olsun. Yapıyı şöyle çizeceğimizi öğrenmiştik:
10. Forte G, Oliveri IP, Consiglio G, Failla S, Di Bella S. On the Lewis
acidic character of bis(salicylaldiminato)zinc(ii) Schiff-base complexes:
a computational and experimental investigation on a series of com-
pounds varying the bridging diimine. Dalton Trans [Internet]. 2017 [alıntı tarihi 3
Nis 2017]; şu adresten edinilebilir: http://xlink.rsc.org/?DOI=C7DT00574A

Sayı 1 • Mayıs 2017 15