Page 8 - ChemLife Sayı 10

B İ L İ MSEL
ASTROKIMYAGERLER,

METANOLÜN MANYETIK

SIRLARINI ORTAYA ÇIKARIYOR

Chalmers Teknoloji Üniversitesi’nden bilim insanlarından oluşan

bir ekip, astrokimyada alkolün en basit biçimi olan metanolü
kullanarak manyetik alanların nasıl ölçüleceği konusunda önemli bir
bulmacayı çözdü. Nature Astronomi dergisinde yayınlanan sonuçlar,
gökbilimcilere yıldızların nasıl doğduğunu araştırmanın yeni bir
yolunu sunuyor.

BİLİMSEL
Geçtiğimiz yarım yüzyıl-
da uzayda birçok molekül
keşfedildi. Gökbilimciler,
telsiz teleskoplarını kul-
lanarak, bu moleküllerin
yardımıyla yeni yıldızla-
rın ve gezegenlerin doğ-
duğu karanlık ve yoğun
bulutlarda ne olduğunu
araştırdılar. Bilim adam-
8 ları sıcaklıkları, basıncı ve
gaz hareketini algıladıkları nolün (CH3OH) ölçümlerini lardan nasıl etkilendiğiyle sağladı,” diyor.
sinyallerdeki moleküllerin kullanmak, onlarca yıl önce ilgili yeni anlayışımızla ni-
karakterlerini inceleyerek önerildi. Birçok yeni doğan hayet gördüğümüz şeyleri Yine de görevin şaşırtıcı
ölçebilirler. derecede zor olduğu orta-
yıldızın etrafındaki yoğun yorumlamaya başlayabili- ya çıktı. Radboud Üniver-
Ancak büyük yıldız olu- gazda, metanol molekülleri riz” diyor. sitesi’ndeki teorik kimya-
şumunda yer alan ve öl- maser ışınları gibi ışıldaya- Laboratuvar koşullarında gerler, Ad van der Avoird
kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
çülmesi daha zor olan bir rak parlıyor. Metanol mer- metanolün manyetik özel- ve Gerrit Groenenboom,
başka önemli oyuncu var: ceklerden ölçebildiğimiz liklerini ölçmek için daha yeni hesaplamalar yapmak
Manyetik Alanlar sinyaller hem çok güçlü önce yapılmış olan giri- ve önceki çalışmaları dü-
hem de çok spesifik fre-
Projeyi yöneten Chalmers şimler problemlerle kar- zeltmek durumunda kal-
Teknoloji Üniversitesi’nden kanslarda yayılıyor. şılaştı. Bunun yerine bilim dılar. Ad van der Avoird,
Boy Lankhaar, “En büyük adamları, önceki teorinin “Metanol nispeten basit
ve en ağır yıldızlar doğdu- Maser ışınları: atomların, laboratuvar ölçümleriyle bir molekül olduğundan ilk
ğunda, manyetik alanların dışarıdan uyarılması ne- tutarlı olduğundan emin başta projenin kolay olaca-
önemli bir rol oynadığını ticesinde dışarıya salınan olmak için teorik bir mo- ğını düşündük, ancak çok
biliyoruz, manyetik alan- radyasyon yardımı ile elde del kurmaya karar verdiler. karmaşık çıktı, metanolün
ların süreci nasıl etkiledi- edilen genliği yükseltilmiş Boy Lankhaar, “Kuantum özelliklerini ayrıntılı bir şe-
ği araştırmacılar arasında elektromanyetik dalgadır. mekaniği ilkelerinden baş- kilde yeniden hesaplamak
tartışılıyor. Şimdi, yeni he- layarak, metanolün man- zorunda kaldık,” dedi. Yeni
saplamalarımız sayesinde, Araştırma ekibinin üyesi yetik alanlarda nasıl dav- sonuçlar, evrendeki man-
nihayet metanol ile bu sü- olan Wouter Vlemmings, randığına dair bir model yetik alanların anlaşılması
recin nasıl yapılacağını bili- “Maser sinyalleri ayrıca yıl- geliştirdik. Sonra, teorik için yeni olanaklar yaratı-
yoruz,” dedi. dızların nasıl oluştuğu hak- hesaplamalar ile mevcut yor. Astrokimyada, astrono-
kında bize bilgi vermek için deneysel veriler arasında mi ve kimyanın disiplinleri-
manyetik alanların en fazla iyi bir fikir birliği bulduk ve nin buluştuğu durumlarda
Manyetik alanları araştır- olduğu bölgelerden gelir. bu da uzayda beklediğimiz problemlerin nasıl çözülebi-
mak için uzaydaki meta- Metanolün manyetik alan- koşulları tahmin etmemizi leceğini de gösterebilir.