Page 16 - ChemLife Sayı 31

16 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI SIZDEN GELENLER

GENEON, PET’I GERI KURUCUSU
GENEON
BEGÜM ESRA
DÖNÜŞTÜREN ENZIM OKUYUCULARINA
AYTAN CHEMLİFE
PETMAN’I ÜRETTI PETMEN’İ ANLATTI

2018 yılında Begüm Esra Aytan firması, kendi sektörü içerisinde çıkan bozunurluğu artmış plastik yapılsa da verimli olmuyor ve açığa
tarafından kurulan ve Türkiye'nin pazar payı en hızlı büyüyen ve hammaddelerin büyük bir bölümü, çıkan plastik hammaddeleri tekrar
öncü teknoloji geliştirme üslerin- günümüzde en çok kullanılan plas- gıda ve giyim gibi, insanla doğru- kullanılamıyor. PAGEV’in 2019
den biri olan Yıldız Teknopark bün- tik maddesi PET’i geri dönüştüren, dan temas eden ürünlerin üretildiği raporuna göre, Türkiye’nin ham-
yesinde faaliyet gösteren GeneOn genetik olarak yeniden tasarlanmış sektörlerde kullanılamıyor. PET- madde açığının yalnızca yüzde 13’ü
firması, kendi sektörü içerisinde PETman adlı enzimi üretti. man, yüksek sıcaklık ve kimyasal yerli üretimle karşılanabiliyor ve
pazar payı en hızlı büyüyen ve faktörlerini ortadan kaldırarak çok dış ticaret açığı 2019 yılı sonunda
günümüzde en çok kullanılan plas- DÜŞÜK MALİYETLİ, daha düşük maliyetli, kaliteli ve her yaklaşık 8 milyar dolar olarak ön-
tik maddesi PET’i geri dönüştüren, KALİTELİ VE HER SEKTÖRDE sektörde kullanılabilir plastik ham görülüyor. Plastik yapımında tekrar
genetik olarak yeniden tasarlanmış KULLANILABİLİR PLASTİK HAM maddeleri açığa çıkarıyor. Proses kullanılabilen hammaddeleri sağ-
PETman adlı enzimi üretti. PETman MADDELER sonucu açığa çıkan ve Türkiye’de layabilecek olan PETman’in hitap
ile her sektörde kullanılabilen PET üretimi mümkün olmayan petrol ettiği pazar alanı, plastik geri dönü-
hammadde ihtiyacının karşılanması Çalışabilirliği testlerle doğrulanan türevli bu hammaddeler, uzun sü- şümünü sağlayan firmalar ve plas-
hedefleniyor. Böylelikle, hammad- TÜBİTAK onaylı bu enzim, plastik reçte ülkenin ve plastik firmalarının tik hammadde tedarikçileri olarak
de açığının yalnızca yüzde 13’ünün parçalayıcı bakterilerden ilham alı- hammadde konusundaki dışa ba- özetlenebilecek olsa da plastiğin
yerli üretimle karşılandığı Türki- narak üretilen, çok daha hızlı ürün ğımlılığını en aza indirgemeyi vaat içinde bulunduğu her alanda kendi-
ye’nin dış ticaret açığı da önemli verme yeteneğindeki başka bir ediyor. ne yer edinebileceği ve öngörülen
oranda azaltılabilecek. GeneOn, bakterinin genetik olarak yeniden dış ticaret açığını büyük oranda
uzun vadede ise PETman’e ek ola- dizayn edilmesi ile üretilen biyo- Hâlihazırda üretim altyapısını ge- azaltabileceği düşünülüyor.
rak diğer atık plastik türleri ve atık teknolojik bir ürün. PET’in petrol liştirerek satışa uygun miktarda
suyun çevreci, ekonomik ve sağlıklı türevli ham maddelerine parça- üretime geçme aşamasında olan HEDEF PLASTİK HAMMADDE
şekilde geri dönüştürülmesini sağ- lanması için kullanılan PETman, GeneOn, enzim optimizasyonu ve İHTİYACINA ÇÖZÜM BULMAK
layan biyoteknolojik çözümler üret- 40°C sıcaklıkta çalışıyor. PETman, alt yapı kurulum çalışmalarına de-
meye devam etmeyi hedefliyor. bakterilerin genetik olarak yeniden vam ediyor. GeneOn kısa vadede ilk olarak
programlanması ile üretildi. Aynı PETman’i geri dönüşümde sürekli
2018 yılında Begüm Esra Aytan proses kimyasallarla da 250-400°C DIŞ TİCARET AÇIĞI bir sistem haline getirerek Türki-
tarafından kurulan ve Türkiye'nin arasında yapılabiliyor. Fakat kim- AZALTILABİLECEK ye’nin plastik hammadde ihtiyacına
öncü teknoloji geliştirme üslerin- yasallar ve yüksek sıcaklığın etkisi çözüm olabilmeyi hedefliyor. Uzun
den biri olan Yıldız Teknopark bün- sonucu yüksek maliyetlerin eşlik Kullanımı gittikçe artan PET’in geri vadede ise hedefi PETman’e ek ola-
yesinde faaliyet gösteren GeneOn ettiği bu proses sonucunda açığa dönüşümü mevcut yöntemlerle rak diğer atık plastik türleri ve atık