Page 6 - ChemLife Sayı 32

6 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI ENERJI TEKNOLOJILERI

İYONİK SIVILAR KİMYAYI

DÖNÜŞTÜREBİLİR Mİ?

Chemical & Engineering News'te yer alan bir makaleye
göre iyonik sıvılar, liflerin, yakıtların ve diğer endüstriyel

malzemelerin yapılış tarzını değiştirme eşiğinde.

Sofra tuzu mutfakta yaygın gelen tuzlardır. Bu tuzları oluş- az yanıcıdır, düşük kaynama erimiş tuzlar için birçok potansi-
olarak kullanılan bir maddedir, turan organik katyonlar, genelde noktalı çözücüler ile karşılaştırıl- yel kullanım, büyük ölçekli, karlı
ancak kimya inovasyonunda 1-alkil-3- alkilimidazoliyum veya dıklarında daha az zehirlidirler. çözümlere odaklanmış yatırımı
farklı tuz türleri ön plana çıkma- 1-alkilpiridinyum, anyonlar ise İyonik karakterlerinden dolayı engellemektedir.
ya başlıyor. İyonik sıvılar olarak hekzaflorofosfat (PF ―), tetraf- birçok reaksiyonun hızını arttırır-
6
bilinen düşük sıcaklıkta eriyen loroborat (BF ―), kloroaluminat lar. Birçok iyonik sıvı uzun süre ENDÜSTRIYEL DEVLER BU
4
tuzların, geleneksel çözücüler- (AlCl ―), klorür (Cl―), bromür bozunmaksızın depolanırlar. H2, OYUNA GIRMEYE BAŞLIYOR
4
den "daha yeşil" ve daha güvenli (Br―) gibi anorganik veya bis(t- CO, CO2 ve O2 gibi gazları çöz-
olduğu belirtilmekte. riflorometilsülfonil)imid (Tf N―), mek için iyi bir ortam sunarlar. Chevron, Salt Lake City'deki
2
asetat (CH COO―) , trifloroa- İyonik sıvı ve süper kritik CO2 yeni bir rafineride iyonik sıvı
3
IYONIK SIVILAR, ORGANIK setat (CF COO―) gibi organik kullanılarak birçok reaksiyon bazlı teknolojiyi uyguluyor ve
3
BIR KATYON VE ORGANIK anyonlardır. gerçekleştirilir. bu teknoloji, burada daha basit
VEYA INORGANIK ANYON ve daha güvenli kullanım için
IÇEREN TUZLARDIR IYONIK SIVILARIN ILK Özellikle kimyasal işlemlerde ve geleneksel hidroflorik asit katali-
ÖRNEĞI, 1914 YILINDA biyokütle rafinasyonunda çö- zörlerinin yerini almaya aday. Bu
İyonik sıvı terimi, 100°C’nin SENTEZLENEN, ERIME zücüler, kimyasal sentezde ka- alanda yapılması gereken çok iş
altında eriyen tuzlar için kulla- NOKTASI 12OC OLAN ETIL talizörler ve lityum iyon pillerde olsa da, kimyagerler sıvı tuzların
nılmaktadır. Tuzun erime noktası AMONYUM NITRAT [ETNH3 ] elektrolitler olarak kullanılırlar. yeni bir bilimsel yenilik dalgasına
oda sıcaklığın altında ise bu [NO3 ] BILEŞIĞIDIR. yol açacağı konusunda iyimser.
tuzlar oda sıcaklığında iyonik sıvı İyonik sıvıların yaygın olarak uy-
olarak adlandırılır. İyonik sıvılar, Düzensiz yapıları, diğer tuzlar- gulanması için en büyük zorluk Kaynaklar:
göreceli olarak büyük organik dan daha düşük bir erime nokta- ekonomik uygunluklarıdır. Her Hakan KOLANCILAR- KLASİK ÇÖZÜCÜ-
katyonların, organik veya inorga- sı sağlayarak; endüstriyel kapa- ne kadar bazı şirketler üretimi LERE BİR ALTERNATİF; İYONİK SIVILAR
nik anyonlar ile zayıfça birbirle- sitede çalışmayı kolaylaştırır. Ek artırarak iyonik sıvılar üretme -Trakya Univ J Sci, 11(2): 90-100, 2010
rine bağlanmalarından meydana olarak, diğer çözücülerden daha maliyetini azaltmaya çalışsa da, https://www.chemeurope.com/

GÜNEŞ KORUYUCU

KİMYASALLAR GERÇEKTEN BİR PROBLEM Mİ?

ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), altı lizi gerektirip gerektirmediğine dair Bu bileşenleri içeren ürünler için bir tartışma konusudur. ABD'de
yaygın güneş koruyucu kimyasalın bir kriter olarak belirlediği 0.5 ng / yasaklar, birçok bölgede hayata bulunan North Carolina-Chapel Hill
(avobenzone, oxybenzone, octoc- mL eşiğinden daha yüksek olduğu- geçirilmeye başlandı bile. Pasifik Üniversitesi'ndeki deniz ekoloğu
rylene, homosalate, octisalate ve nu ortaya çıkardı. adası Palau ülkesi, "resif toksik" olan John Bruno, "Bu yasalar, okya-
octinoxate) kan dolaşımına daha olarak kabul edilen ve oxybenzone, nus ısınması gibi bariz suçlulardan
fazla güvenlik testi gerektiren sevi- FDA'nın İlaç Değerlendirme ve octinoxate ve octocrylene dahil uzaklaştığı yeşil bir göz boyama.
yelerde emildiğini tespit etti. Araştırma Merkezi'ni yöneten olmak üzere 10 kimyasaldan her- Kesin testlerin yapıldığını şuan için
Janet Woodcock, “Yayınlanan ça- hangi birini içeren güneş koruyu- düşünmüyorum, ancak dolaylı ola-
FDA araştırmacıları, bu altı aktif lışmamızın sonuçları, bazı güneş cularının satışını yasakladı. ABD'nin rak bunun bir sorun olmadığını öne
bileşeni içeren dört güneş koruyu- koruyucu aktif bileşenlerin emi- Florida Key West şehri, bileşenlerin süren ezici kanıtlar var. Dünyanın
cudan birini dört gün boyunca 48 lebildiğine dair kanıtlar olduğunu mercan resiflerine zarar verdi- en izole resifleri şehirlerin yanın-
sağlıklı gönüllüye uyguladı. Sonraki göstermektedir. Bununla birlikte, ğini gösteren kanıtlara cevaben, daki resiflerden çok daha kötü
üç haftada çalışma katılımcıları, bu bir bileşenin deriden ve vücuda yaklaşık bir yıl önce oxybenzone durumda” diyor.
UV filtrelerinin saptanabilir olup emilmesi, içeriğin güvensiz olduğu ve octinoxate içeren güneş krem-
olmadığını belirlemek için kan tes- anlamına gelmez” diyor. lerini yasakladı. Hawaii, Temmuz Kaynak: http://www.rsc.org/
tine tabi tutuldu. 2018'de iki güneş koruyucu bileşe-
BU BILEŞENLERIN KULLANIM ni yasaklamıştı.
Araştırma, deneklerinin kanındaki GÜVENLIĞINI BELIRLEMEK IÇIN
ortalama seviyenin, FDA'nın bir DAHA FAZLA TEST YAPILMASI Bu yasalar, deniz ekosistemlerini
maddenin daha fazla güvenlik ana- ISTENIYOR inceleyen araştırmacılar için büyük