Page 13 - ChemLife Sayı 16
P. 13

ITÜ’DE GELIŞTIRILEN

                                   KATMANLI BİYOBOZUNUR


                                   YAPAY DAMAR






                                   İstanbul Teknik Üniversitesi Doktor Öğretim Üyesi İpek Yalçın
                                   Eniş, kalp ve damar hastalıkları için kullanılması hedeflenen
                                   ‘katmanlı biyobozunur yapay damar’ geliştirmeyi başardı.



        Türk bilim insanları, gerçek   damarlar küçük hayvan   kısıtlamaları nedeniyle   Çaplı Yapay Damar Tasarımı,
        damar yapısına benzeyen    modelleri üzerinde denendi   implantasyonlarında verimli   Geliştirilmesi, Üretimi ve
        katmanlı biyobozunur yapay   ve ilk bulgulardan başarılı   sonuç alınamayan küçük çaplı   Klinik Öncesi Analizlerinin
        damar tasarlamayı başardı.   sonuçlar elde edildi. Büyük   yapay damar uygulamalarına   Gerçekleştirilmesi” adlı   BİLİMSEL
        İTÜTekstil Teknolojileri ve   hayvan modelleri üzerinde ise   alternatif olacak yapay   TÜBİTAK 1001 projesi
        Tasarımı Fakültesi, Tekstil   çalışmalar devam ediyor.   damar tasarımları       kapsamında kan akışını taklit
        Mühendisliği Bölümü                                   gerçekleştirilmesini       edecek biyoreaktör tasarımı
        Öğretim Üyesi Prof. Dr.    YAPAY DAMAR                hedefledik. Gerçek damar   ile dinamik hücre ekimine dair
        Telem Gök Sadıkoğlu’nun    TASARIMININ ÖNEMI          histolojisini en iyi şekilde   ön çalışmalar gerçekleştirildi.
        danışmanlığında yürütülen                             taklit edecek, biyobozunur   Proje ekibinde, Uludağ
        doktora tezi kapsamında,   Dr. İpek Yalçın Eniş hedefin,   yapıda; iç ve dış katmanında   Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi
        Dr. Öğretim Üyesi İpek     hücrelerin tutunması,      gözenek geometrisi ve      Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim
        Yalçın Eniş gerçek damar   çoğalması ve yapısal       lif oryantasyonunda        Üyesi Prof. Dr. Gülşah Çeçener
        yapısını taklit eden katmanlı   proteinleri sentezleyebilmesi   değişikliğe gidilerek katmanlı   ve Prof. Dr. Berrin Tunca ve
        biyobozunur damar üretmeyi   için biyobozunur bir     yapay damar iskeletleri    Mühendislik Fakültesi Tekstil   13
        başardı. Üretilen yapay    iskelet sistemi oluşturmak   tasarladık. Üretilen yapay   Mühendisliği Bölümü’nden  kimya teknolojileri gazetesi  I        I  www.chemlife.com.tr
        damar sayesinde by-pass    olduğunu belirtti. Uzun    damar iskeletlerinin       Prof. Dr. Aslı Hockenberger
        ile damar değişimine ihtiyaç   vadede bu iskeletin yerini   klinik öncesi sürecini   de araştırmacı olarak yer
        duyan hastalar için çare   biyolojik damara bırakması   destekleyen, boyutsal,   aldılar. Dr. Eniş, “Dinamik
        olabilecek bir çalışmaya   öngörülüyor. Eniş, “Yapay   yapısal, morfolojik, mekanik,   hücre ekimine olanak tanıyan
        imza atılmış oldu. Günümüz   damar konusu üzerinde    biyobozunurluk ve hücre    bir biyoreaktör, proje ekibi
        teknolojisi yapay damar    çalışmaya başladığımızda   analizlerini gerçekleştirdik.   tarafından özel olarak
        üretimine imkan verse de   uluslararası literatürde   Çalışma konusu, üretim     tasarlandı. Özel tasarım
        küçük çaplı yapay damarların   kısıtlı sayıda çalışma vardı,   teknolojisinden, test   biyoreaktör ile iç ve dış
        değişimi noktasında çeşitli   ulusal deneysel çalışma ise   teknolojisine; cihaz/  katmana eş zamanlı olarak
        güçlükler yaşandığına dikkat   yoktu. Proje konusunda   aparat geliştirilmesi ve   dinamik ortamda endotel
        çeken Dr. İpek Yalçın Eniş, 8   tekstil mühendisleri olarak   modifikasyonu süreçlerine de   hücre ve düz kas hücre
        yıllık çalışmanın sonucunda   yapay damar numunelerinin   yenilikler sunuyor.”   ekiminin gerçekleştirilmesi
        katmanlı biyobozunur yapay   konstrüksiyon özelliklerinin                        öngörüldü. 2018 yılı itibariyle
        damar tasarımında önemli   tasarımı üzerine yoğunlaştık.   PROJE MULTIDISIPLINER   başarıyla tamamlanan
        adımlar attı. Türkiye’de bu   Son yıllarda, araştırma   BIR ANLAYIŞLA DEVAM      TÜBİTAK Projesi akabinde,
        konuda ilk kez araştırma   konusu, ulusal ve uluslararası   EDIYOR               ekibin dinamik hücre ekimi
        yaparak bilim dünyasına    araştırmacıların ilgi odağı                           konusundaki çalışmaları
        adını yazdıran Dr. Eniş,   haline geldi.” diye konuştu.   Ülke açısından çok önemli   devam ediyor.” şeklinde
        gerçek damar histolojisinin                           olan çalışmaya, İTÜ ev     konuştu. Proje neticesinde
        kompleks yapısının ancak   PROJE PEK ÇOK ALANDA       sahipliğinde Uludağ        uluslararası indeksli
        her katmanında farklı      YENILIK SUNUYOR            Üniversitesi, Mühendislik   dergilerdeki altı adet yayının
        tasarım ölçütlerine sahip,                            ve Tıp Fakülteleri’nden    yanı sıra ulusal ve uluslararası
        katmanlı yapay damarlar ile   Projenin içeriği hakkında bilgi   akademisyenler de katkı   konferanslarda sayısı
        sağlanabileceği sonucuna   veren Dr. Eniş, sözlerini şöyle   sağladı. Doktora tezinin   10’un üzerindeki tebliğlerle
        ulaştı. Üretilen yapay damar,   sürdürdü:             devamında yapay damar      araştırma konusunun
        klinik öncesi testlerden                              konusunda çalışmalarını    özgün ve yenilikçi sonuçları
        başarıyla geçti. Deneysel   “Günümüzde, hastaların    sürdüren Dr. Eniş’in de    literatüre kazandırıldı.
        çalışmaların bir kısmı Liberec   yaklaşık yüzde 10’u küçük   araştırmacı olarak yer
        Teknik Üniversitesi’nde    çaplı damar nakline ihtiyaç   aldığı, yürütücülüğünü   Kaynak : İTÜ
        Prof. RNDr. David Lukas,   duyuyor ancak tedavi       İTÜ’den Prof. Dr. Telem Gök
        CSc. eş danışmanlığında    edilemiyor. Çalışmalarımız   Sadıkoğlu’nun üstlendiği
        gerçekleştirildi. Üretilen   kapsamında, mevcut       214M089 numaralı “Küçük
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18