Page 10 - ChemLife Sayı 28

10 CHEMLIFE KIMYA VE TEKNOLOJILERI GAZETESI SENTEZ TEKNOLOJILERI

PLANLAMADAN

UYGULAMAYA KADAR,

BIR KIMYASAL SENTEZI

“OTOMATIKLEŞTIRME”

Yeni geliştirilen bir sistem, kimyasal sentezin neredeyse tüm
sürecinde (planlamadan uygulamaya kadar olan sürecin tümü)
yapay zekâ ve robotik kullanabiliyor. Timothy F. Jamison, Klavs F.
Jensen ve Massachusetts Institute of Technology’deki meslektaşları
ile birlikte; sistemin birkaç ilaç molekülünü ve iki küçük bileşik
kütüphanesini sentezleyebileceğini başarı ile gösterdi.

Yazan: Sam LEMONICK

Kimyacılar, bilgisayar bilimciler, veritabanından gelen iki kütüphaneyi sentezlemeyi Jensen ise, yapay zekânın
kimya ve makine mühendislerini reaksiyonlar konusunda başardı. öğrendiği makaleler ve atentlerin
içeren MIT ekibi, iki alanda eğittiler. Sentez planlayıcıları, algoritmalarının ihtiyaç
ilerleme kaydetmeyi başardı: bu algoritmaları, reaksiyon Queen’s Üniversitesi’nde organik duyduğu ayrıntılı bilgileri her
Reaksiyonların algoritmik koşulları da dâhil olmak üzere bir kimyager olan Cathleen zaman içermediğini söylüyor.
tahmini ve otomatik laboratuvar belirli bir molekül için sentetik Crudden “Diğer araştırmacılar Buradaki amacın kimyageri
ekipmanları. yollar önermek ve hangi yolun AI (Yapay Zekâ) sentez ortadan kaldırmak olmadığını,
öngörülen verim açısından en planlayıcıları veya otomatik rutin sentetik görevleri
Robert B. Woodward ve Elias iyisi olduğunu değerlendirmek sentezleyiciler geliştirmiş olsalar otomatikleştirerek, kimyagerlere
J. Corey gibi yirminci yüzyıl için kullanmaktadır. da, MIT grubunun sistemi yaratıcılık için daha fazla zaman
kimyacıları, sentez planlamasının tam otomatik bir sisteme en vermek olduğunu ekliyor.
mantıklı temellerini geliştirmeye Sistemin diğer tarafında ise, yakın olanıdır. Bu konseptin,
yardımcı oldu ve bilgisayar robotik bir kol farklı reaktifler sentez tasarımı çarpıcı biçimde Otomasyonu araştıran Pfizer
bilimindeki ilerlemeler, sağlayan tüpleri akış kimyası hızlandıracağı ve sentez yetkilileri; geçmiş sentez
insanlara bu kuralları yapay modüllerine bağlayarak yapma şeklimizi değiştireceği
zekâ algoritmalarına öğreterek, deneyleri başlatır. konusunda eminim” diyor. otomatikleştirme girişimlerinin
hedeflenen moleküllerin çok fazla yatırım getirisi
sentezlenmesi için kimyasal Jamison, akış kimyasının, “Kimyagerlerde, grubun sağlamadığını, ancak bu sistemin
yollar planlamalarını sağladı. yapmaya çalıştıkları reaksiyon sisteminde yer alıyor.” heyecan verici bir ilerleme
türleri için otomasyona daha olduğunu söylüyor. Ayrıca
Robotik ve proses kimyasındaki uygun olduğunu söylüyor. Kimyagerler, AI tarafından oluş- araştırmacıların insanlara
eşzamanlı ilerlemeler, özerk Ayrıca reaksiyonları daha yüksek turulan ve robot kimyagere ve- güvendiğini ve ekibin, hesaplama
sistemlerin talimatları izlemesine sıcaklıklarda ve basınçlarda rilmeden önce hazırlanan reçe- tahminlerini kullanmanın
ve çok adımlı sentezler çalıştırmalarını sağlıyor. Takımın teyi düzenlerler. Sistemin yazılım sınırlarını ve bazı durumlarda
gerçekleştirmesine izin robotu, % 91 verimle aspirin, geliştiricisi Connor Coley; hassas uzman insan müdahalesine
vermektedir. % 78 verimle (S) -warfarin’i konsantrasyonların, sıcaklıkların duyulan ihtiyacı kabul etmenin
4.1: 1 enantiyomerik bir oranla ve zamanlamanın ayrıntılarını farkında olduğunu görmenin çok
MIT araştırmacıları yapay sentezleyebiliyor. Aynı zamanda planlamak ve uygulamak için güzel olduğunu belirtiyor.
zekâ algoritmalarını ABD araştırmacılar, her biri ilaçlar hala bir kimyagere ihtiyacımız
patentlerinden ve Reaxys ile ilişkili beş bileşikten oluşan olduğunu belirtiyor. Kaynak: acs.org