Page 6 - ChemLife Sayı 12
P. 6
YÜKSEK AKIMLI
ödülümüz oldu ( 1994 ) ve Rover veya Voyager sonda- kapasitesi 27 petaflop’dur ve
biz de radyoizotopların ilaç VE SICAK HÜCRE sını çalıştırmak için NASA 2012’de devreye alındığında
üretimi ve dağıtımına yönelik LABORATUVARLARI tarafından kullanılan eser en hızlı süper bilgisayar tacını
çalışmaya başladık. Bu bizim miktarlarda fermiyumdan, almıştır.
ilk büyük teknoloji trans- plütonyum-238’e kadar uzan-
fer etkinliğimizdi. Şimdi ise maktadır. Şu anda reaktör, Titan, birçok açıdan normal
milyar dolarlık bir endüstri. O californium-252 üretiyor. bir bilgisayardır. Linux işletim
zamanlar iyot-131, fosfor-32 HFIR, dünyada ölçülebilir sisteminde çalışır, internete
ve karbon-14 yaptık, çünkü miktarlarda trans-curium bağlıdır (araştırma ağının en
hiç kimse onları yapamıyordu. elementleri üretebilen iki önemli merkezlerinden biri
Bugün hala başka kimsenin tesisden biridir. Diğeri ise Rus- olan Cern, Japonya ve ötesine
yapamayacağı izotoplar ya- ya’daki Dmitrovgrad’tır. doğrudan bir fiber bağlan-
pıyoruz. Bu, Oak Ridge’in bu Cf-252 program müdürü tısı vardır) ve normal bir PC
bilime katkısını ödüllendiren Julie Ezold, “Duvarlar 54 gibi açılıp kapanabilir. Ama
bir unsur da dahil olmak üzere Yüksek Akımlı Izotop Reaktörü inçlik betondan oluşuyor, her tabi ki, Oak Ridge normal bir
yeni unsurları keşfetmek için pencerenin 3–8 inç arasında ölçekte hiçbir şey yapmaz.
kullanılan hedefleri içeriyor. Yüksek Akışlı Izotop Reaktörü değişen üç kurşunlu camı ve Titan’ın düğümlerinin her biri
En büyük örneklerden biride (HFIR) 1965 yılında Oak Rid- bunların her biri arasında 6GB grafik işlem ünitesine ve
2010 yılında bir berkelium ge’de inşa edilen 13. reaktördü bir mineral yağ var. Opera- 32 GB merkezi işlem birimine
hedefi kullanılarak keşfedilen ve hala kullanımda olan tek törler günde 24 saat 12 saat sahiptir - piyasadaki herhangi
117.element Tennessin” diyor. reaktör. vardiyalı çalışırlar. Asit-baz bir oyun konsolundan daha
BİLİMSEL
kimyası, hedef materyalleri güçlüdür. Titan, eşzamanlı
ORNL artık sadece atom gü- Reaktörde, tek bir yakıt içine hapsedilen alümin- olarak çalışan 18,688 gibi
cüne odaklanmıyor. ABD’deki silindiri, nötronları çekirdeğe yum matristen ayırmak için düğümlere sahiptir - 560.640
en büyük malzeme bilimi doğru yansıtacak şekilde bir kullanılır. Alfa-hidroksiizobü- çekirdek - yaklaşık 20.000
portföyüne ve en çeşitli enerji metrelik bir berilyum taba- tirik asit daha sonra, hedef sürücüye kayıt. Sürücüler 32
portföyüne sahip. Laboratu- kası ile çevrelenerek reak- elemanların her birini ayırmak petabaytlık veriyi tutabilirler
varlarının birinde, tüm hatları törün kritik hale gelmesine için bir kolonda kullanılır. ve Titan’ a saniyede bir tera-
ile denizaltıyı basabilen 3D ci- izin verir. Elektromıknatıslar Cf-252 malzemesi daha sonra baytta aktarabilirler.
hazları var (daha önce, 1960’lı tarafından tutulan güvenlik temizlenir ve stabil hale ge- Bu işlem gücü çok fazla enerji
tirmek için bir reçine üzerine
plakaları, herhangi bir yan-
yıllar boyunca Detroit Motor lışlık olması halinde güvenlik yüklenir. Daha sonra bir ye- gerektirir. Makine 9MW güç
Show’da gösterilen Shelby
6 Cobra arabasını yaptılar, o özelliği nedeniyle çökmeye raltı borusu üzerinden bitişik kullanıyor. Tüm Oak Ridge
şehri ise sadece 100MW kul-
hazırdır.
sıcak hücre tesisine ateşlenir.
kadar mükemmeldi ki, 3D Bir mikrogram Cf-252 saniye- lanıyor. Cihaz, bulunduğu or-
olduğunu söyleyen bir işaret de yaklaşık 2 milyon nötron tamı yaklaşık 50 ° C’ye kadar
koymak zorunda kaldılar. ) yaymaktadır. ısıtır, ancak ortam 1,1,1,2-tet-
diğerinde, dünyanın en küçük rafloroetanın sabit bir akışı ile
nötrino dedektörünü üretti- TITAN’I HATIRLA 20 ° C’ye kadar soğutulur. Ara
ler. Bilim dünyasına yapılan sıra elektrik kesintileri vardır
en son önemli katkı ise, tüm Beyaz zeminler, beyaz duvar- ama sistemi etkileyen hiçbir
kimya teknolojileri gazetesi I I www.chemlife.com.tr
bilimsel disiplinlerde mater- lar, beyaz tavan. Duvarlarda şey yoktur.
yalleri incelemek ve deney- © Genevieve Martin / ORNL yazılı tek bir kelime: Titan.
ler yapmak için kullanılan, Çoğu araştırma bilgisaya-
dünyadaki en yoğun darbeli Yakıt çubukları, Cherenkov Bu, dünyanın en hızlı süper rından farklı olarak, Titan en
nötron ışınlarını sağlayan bir radyasyonu olarak bilinen 8 bilgisayarından sadece bir iddialı araştırma projelerine
hızlandırıcı olan Spallation karakteristik bir mavi parıltıyı tanesi. Tesisin proje direktörü odaklanıyor, dünyanın en bü-
Neutron Source. yayar. Buddy Bland, bu bilgisayarın yük süper bilgisayarlarından
alanın 5000 feet kare (460m birinin kullanılmasını gerek-
Merkez bina, üniversite 2 ) ‘ye yakın bir şey olduğunu tiren ve etkin bir şekilde kul-
kampüsüne daha çok benzi- söylüyor. lanılabilecek projeler. Bland,
yor. Etrafta gezinen yabani “Başka yerlerde açık bilimsel
hindi sürüleri, yaklaşık 4700 Süper bilgisayar hızının ölçüsü araştırmalar için genellikle
personel, yılda 4000 misafir kayan nokta işlemlerinde mevcut olan sistemlerden 10
araştırmacı ve yılda 1,5 milyar saniyedir (flop). Titan’ın selefi ila 100 kat daha güçlü olan
dolar (1,07 milyar dolar) bütçe Jaguar, yaklaşık 2.6 petaflop yüksek performanslı bilgi
ile bilimsel bir tesise göre © Jason Richards / ORNL (2.6 × 10 15 flop) tu . 2009’da, işlem ve veri kaynakları sunu-
yerleşke, insana pastoral his- dünyanın en hızlı bilgisaya- yoruz. Dünyadaki herkes onu
settiriyor. Roberto, “Bu bütçe Hedef çubuklar, reaktörde rıydı, ancak daha sonra çok kullanmak için başvurabilir.
bin farklı projeden geliyor. işlenmeye hazır malzemeyi yavaş kaldı. Bland, “Kulla- Onlara şöyle diyoruz: “Eğer
Tüm projeler, maaşların yanı içerir nıcılarımız, bazı problemleri çok büyük ya da çok zaman
sıra bu projelerden de destek makul bir süre içinde çöze- aldığı için başka bir yerde
alıyor, ayrı bir finansman Bir reaktör döngüsü yaklaşık mediklerini söylüyordu, cevap yapamazsanız, geleceğiniz
kaynağımız yok” diyor. 25 gündür ve ürünler, Mars Titan’dı. Maksimum işleme yer biziz. Lider tesisi olmanın