Page 6 - ChemLife Sayı 12
P. 6

YÜKSEK AKIMLI
        ödülümüz oldu ( 1994 ) ve                             Rover veya Voyager sonda-  kapasitesi 27 petaflop’dur ve
        biz de radyoizotopların ilaç   VE SICAK HÜCRE         sını çalıştırmak için NASA   2012’de devreye alındığında
        üretimi ve dağıtımına yönelik   LABORATUVARLARI       tarafından kullanılan eser   en hızlı süper bilgisayar tacını
        çalışmaya başladık. Bu bizim                          miktarlarda fermiyumdan,   almıştır.
        ilk büyük teknoloji trans-                            plütonyum-238’e kadar uzan-
        fer etkinliğimizdi. Şimdi ise                         maktadır. Şu anda reaktör,   Titan, birçok açıdan normal
        milyar dolarlık bir endüstri. O                       californium-252 üretiyor.   bir bilgisayardır. Linux işletim
        zamanlar iyot-131, fosfor-32                          HFIR, dünyada ölçülebilir   sisteminde çalışır, internete
        ve karbon-14 yaptık, çünkü                            miktarlarda trans-curium   bağlıdır (araştırma ağının en
        hiç kimse onları yapamıyordu.                         elementleri üretebilen iki   önemli merkezlerinden biri
        Bugün hala başka kimsenin                             tesisden biridir. Diğeri ise Rus-  olan Cern, Japonya ve ötesine
        yapamayacağı izotoplar ya-                            ya’daki Dmitrovgrad’tır.   doğrudan bir fiber bağlan-
        pıyoruz. Bu, Oak Ridge’in bu                          Cf-252 program müdürü      tısı vardır) ve normal bir PC
        bilime katkısını ödüllendiren                         Julie Ezold, “Duvarlar 54   gibi açılıp kapanabilir. Ama
        bir unsur da dahil olmak üzere   Yüksek Akımlı Izotop Reaktörü  inçlik betondan oluşuyor, her   tabi ki, Oak Ridge normal bir
        yeni unsurları keşfetmek için                         pencerenin 3–8 inç arasında   ölçekte hiçbir şey yapmaz.
        kullanılan hedefleri içeriyor.   Yüksek Akışlı Izotop Reaktörü   değişen üç kurşunlu camı ve   Titan’ın düğümlerinin her biri
        En büyük örneklerden biride   (HFIR) 1965 yılında Oak Rid-  bunların her biri arasında   6GB grafik işlem ünitesine ve
        2010 yılında bir berkelium   ge’de inşa edilen 13. reaktördü   bir mineral yağ var. Opera-  32 GB merkezi işlem birimine
        hedefi kullanılarak keşfedilen   ve hala kullanımda olan tek   törler günde 24 saat 12 saat   sahiptir - piyasadaki herhangi
        117.element Tennessin” diyor.  reaktör.               vardiyalı çalışırlar. Asit-baz   bir oyun konsolundan daha
   BİLİMSEL
                                                              kimyası, hedef materyalleri   güçlüdür. Titan, eşzamanlı
        ORNL artık sadece atom gü-  Reaktörde, tek bir yakıt   içine hapsedilen alümin-  olarak çalışan 18,688 gibi
        cüne odaklanmıyor. ABD’deki   silindiri, nötronları çekirdeğe   yum matristen ayırmak için   düğümlere sahiptir - 560.640
        en büyük malzeme bilimi    doğru yansıtacak şekilde bir   kullanılır. Alfa-hidroksiizobü-  çekirdek - yaklaşık 20.000
        portföyüne ve en çeşitli enerji   metrelik bir berilyum taba-  tirik asit daha sonra, hedef   sürücüye kayıt. Sürücüler 32
        portföyüne sahip. Laboratu-  kası ile çevrelenerek reak-  elemanların her birini ayırmak   petabaytlık veriyi tutabilirler
        varlarının birinde, tüm hatları   törün kritik hale gelmesine   için bir kolonda kullanılır.   ve Titan’ a saniyede bir tera-
        ile denizaltıyı basabilen 3D ci-  izin verir. Elektromıknatıslar   Cf-252 malzemesi daha sonra   baytta aktarabilirler.
        hazları var (daha önce, 1960’lı   tarafından tutulan güvenlik   temizlenir ve stabil hale ge-  Bu işlem gücü çok fazla enerji
                                                              tirmek için bir reçine üzerine
                                   plakaları, herhangi bir yan-
        yıllar boyunca Detroit Motor   lışlık olması halinde güvenlik   yüklenir. Daha sonra bir ye-  gerektirir. Makine 9MW güç
        Show’da gösterilen Shelby
   6    Cobra arabasını yaptılar, o   özelliği nedeniyle çökmeye   raltı borusu üzerinden bitişik   kullanıyor. Tüm Oak Ridge
                                                                                         şehri ise sadece 100MW kul-
                                   hazırdır.
                                                              sıcak hücre tesisine ateşlenir.
        kadar mükemmeldi ki, 3D                               Bir mikrogram Cf-252 saniye-  lanıyor. Cihaz, bulunduğu or-
        olduğunu söyleyen bir işaret                          de yaklaşık 2 milyon nötron   tamı yaklaşık 50 ° C’ye kadar
        koymak zorunda kaldılar. )                            yaymaktadır.               ısıtır, ancak ortam 1,1,1,2-tet-
        diğerinde, dünyanın en küçük                                                     rafloroetanın sabit bir akışı ile
        nötrino dedektörünü üretti-                           TITAN’I HATIRLA            20 ° C’ye kadar soğutulur. Ara
        ler. Bilim dünyasına yapılan                                                     sıra elektrik kesintileri vardır
        en son önemli katkı ise, tüm                          Beyaz zeminler, beyaz duvar-  ama sistemi etkileyen hiçbir
   kimya teknolojileri gazetesi  I        I   www.chemlife.com.tr
        bilimsel disiplinlerde mater-                         lar, beyaz tavan. Duvarlarda   şey yoktur.
        yalleri incelemek ve deney-  © Genevieve Martin / ORNL  yazılı tek bir kelime: Titan.
        ler yapmak için kullanılan,                                                      Çoğu araştırma bilgisaya-
        dünyadaki en yoğun darbeli   Yakıt çubukları, Cherenkov   Bu, dünyanın en hızlı süper   rından farklı olarak, Titan en
        nötron ışınlarını sağlayan bir   radyasyonu olarak bilinen   8 bilgisayarından sadece bir   iddialı araştırma projelerine
        hızlandırıcı olan Spallation   karakteristik bir mavi parıltıyı   tanesi. Tesisin proje direktörü   odaklanıyor, dünyanın en bü-
        Neutron Source.            yayar.                     Buddy Bland, bu bilgisayarın   yük süper bilgisayarlarından
                                                              alanın 5000 feet kare (460m   birinin kullanılmasını gerek-
        Merkez bina, üniversite                               2 ) ‘ye yakın bir şey olduğunu   tiren ve etkin bir şekilde kul-
        kampüsüne daha çok benzi-                             söylüyor.                  lanılabilecek projeler. Bland,
        yor. Etrafta gezinen yabani                                                      “Başka yerlerde açık bilimsel
        hindi sürüleri, yaklaşık 4700                         Süper bilgisayar hızının ölçüsü   araştırmalar için genellikle
        personel, yılda 4000 misafir                          kayan nokta işlemlerinde   mevcut olan sistemlerden 10
        araştırmacı ve yılda 1,5 milyar                       saniyedir (flop). Titan’ın selefi   ila 100 kat daha güçlü olan
        dolar (1,07 milyar dolar) bütçe                       Jaguar, yaklaşık 2.6 petaflop   yüksek performanslı bilgi
        ile bilimsel bir tesise göre   © Jason Richards / ORNL   (2.6 × 10 15 flop) tu . 2009’da,   işlem ve veri kaynakları sunu-
        yerleşke, insana pastoral his-                        dünyanın en hızlı bilgisaya-  yoruz. Dünyadaki herkes onu
        settiriyor. Roberto, “Bu bütçe   Hedef çubuklar, reaktörde   rıydı, ancak daha sonra çok   kullanmak için başvurabilir.
        bin farklı projeden geliyor.   işlenmeye hazır malzemeyi   yavaş kaldı. Bland, “Kulla-  Onlara şöyle diyoruz: “Eğer
        Tüm projeler, maaşların yanı   içerir                 nıcılarımız, bazı problemleri   çok büyük ya da çok zaman
        sıra bu projelerden de destek                         makul bir süre içinde çöze-  aldığı için başka bir yerde
        alıyor, ayrı bir finansman   Bir reaktör döngüsü yaklaşık   mediklerini söylüyordu, cevap   yapamazsanız, geleceğiniz
        kaynağımız yok” diyor.     25 gündür ve ürünler, Mars   Titan’dı. Maksimum işleme   yer biziz. Lider tesisi olmanın
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11