Page 9 - ChemLife Sayı 21
P. 9

elde ettiğiniz mutant      yapmanız için gereken      söylediğimizi sakın        ve tümör büyümesine neden
        hücrelerin, başlangıçta arzu   zamana kıyasla aşırı hızlı   düşünmeyin! CRISPR/Cas9   olur. Araştırmacılar hastadan
        ettiğiniz genetik değişimlere   bölünecek ve büyüyecektir;   yöntemi çok sayıda terapatik   immün hücreleri örneği
        sahip olup olmadıklarından   dolayısıyla yeterli zamanı   ve endüstriyel uygulaması   toplayarak, CRISPR-Cas9
        asla emin olamazsınız.     bulamayacaksınızdır.       olan, muazzam bir yöntemdir.   gen aracını kullanarak PD-1
        En basitinden yapmanız     Dolayısıyla, CRISPR/Cas9   Ancak gerçeklerden bihaber   düzenlenen geni kaldırıyor.
        gereken, değiştirdiğiniz   yöntemiyle yapılacak tüm   medya kaynakları tarafından   Ekibin deyimiyle bu yeni
        hücrelerden DNA toplamak   düzenlemeler, halihazırda   yapılan ve halkı korkutmak   PD-1 nakavt T hücreleri
        (ki bu süreçte o hücreleri   var olan bir insan bireyinin   suretiyle prim yapmayı   laboratuvarda üretilerek,
        öldürmeniz gerekmektedir) ve   kök hücreleri kullanılarak   hedefleyen, gerçeklik payı   çoğaltılıyor. Sonrasında
        düzenlenmiş kısımların doğru   yapılması gerekmektedir.   bulunmayan haberlerin,   hastaya geri enjekte
        olduğundan emin olmaktır.   Bu kök hücreler gametlere   CRISPR/Cas9 yöntemi      edildiğinde, kanserin immün
        Ola ki bu değiştirilmiş    dönüştürülmelidir (ki bunun   sayesinde günümüzde sahip   sisteme karşı kullanacağı
        hücrelerden yeni bireyler   nasıl yapılacağı henüz    olduğumuz gerçekçi, kullanışlı   PD-1 proteini olmadığında,
        yaratacaksanız, muhtemelen   bilinmemektedir), canlı ortam   ve etik uygulamaların önüne   T hücrelerinin kansere
        tüm genomlarını yeniden    haricinde döllenebilmelidir (bu   geçmesine izin vermemeliyiz.  karşı savaş açarak, tümörü
        dizilemeniz ve orijinal genom   aşırı zor bir süreçtir) ve her                   öldürmesi umut ediliyor.
        ile kıyaslayarak gerçekten   şeyin tam da olması gerektiği   INSAN ÜZERINDE      Etik Onaylar Veriliyor Bu
        de istediğiniz değişimlerin   gibi olması umulmalıdır (ki bu   UYGULAMALARI      denemeye Temmuz ayında
        istediğiniz bölgelerde elde   da, çok düşük bir olasılıktır).                    etik onay verildi, sonrasında T   BİLİMSEL
        edildiğinden emin olmanız   Kabaca düşünecek olursak,   Çinli bilim insanları güçlü   hücreleri toplanarak, CRISPR
        gerekmektedir.             şu anda genleriyle oynanmış   CRISPR-Cas9 düzenleme   ile düzenlendi ve 28 ekimde
                                   bir insan yaratmak için en az   aracını ilk kez bir akciğer   ilk kez hastaya enjekte
        Ola ki birden fazla sayıda   10 senelik bir uğraş yapılması   kanseri hastasında kullanarak,   edildi. Araştırmacılar halen
        bölgede düzenleme yapmak   gerektiği söylenebilir. Sizce   insan üzerinde kullanıma   hastanın durumuna dair detay
        istiyorsanız (ki popüler medya   bebek sahibi olmak isteyenler,   geçti. CRISPR adı verilen bu   vermese de , tedavinin iyi
        kaynaklarının “tasarlanmış   sırf belli, tasarlanmış genleri   gen düzenleme teknolojisi   gittiği ve ikinci enjeksiyonun
        bebekler” diye halkı       istedikleri için 10 sene   aynı bir genetik makasa    planlandığı belirtildi. Bu
        korkutmak ve tıklama almak   boyunca bekleyecekler midir?   benziyor. Böylece DNA’nın   denemenin amacı prosedürün
        için kullandıkları başlıklardaki   Her bir çocuk için en az 10   istenilen bölümleri kesilerek,   güvenliğini belirlemek olsa
        organizmalar çok ama çok   sene!                      hastalığa neden olan genler   da, 10 hastanın daha tedavi   9
        sayıda genetik müdahale                               alınabilir ve yerine yararlı   edileceği birkaç enjeksiyon  kimya teknolojileri gazetes i   I        I   www.chemlife.com.tr
        gerektirecektir), bu kalite   Dolayısıyla şunu        genler eklenebilir. Bu     yapılacağı belirtildi.
        kontrol işlemini değiştirilmiş   söyleyebiliriz: CRISPR/  teknoloji sayesinde kanserle   Araştırma Nisan 2018’de
        her bir bölge için ayrı ayrı   Cas9 yöntemi, transgenik   savaşabilir ya da diğer   sonuçlandırılacak.2017
        yapmanız gerekmektedir.    (genleri değiştirilmiş) insanlar   hastalıklar çözümlenebilir.   yılının ortalarında
        Şöyle söyleyelim: Tek bir   yaratmak için hiç de uygun bir   Ayrıca bitkilerde ve   Pennsylvania Üniversitesi
        gen bölgesini değiştirip   yöntem değildir. Laboratuvar   hayvanlarda verim      ve Pekin Üniversitesi
        de kontrol edecek olsanız,   organizmalarında harika   arttırılabilir.           tarafından CRISPR-Cas9
        laboratuvar ortamında      bir şekilde çalışmaktadır,                            insan denemeleri yapılması
        günümüz şartlarında 2-3 ay   çünkü genellikle yapmaya   Sichuan Üniversitesi’nden   bekleniyor.
        kadar bir süre harcamanız   çalıştığımız, genleri     Onkolog Lu You liderliğinde
        gerekmektedir. Ki bunlar da   değiştirilmiş popülasyonlar   yürütülen çalışmada, bu   CRISPR’nin Mucidi Bir
        insan hücreleri gibi büyütmesi   yaratmaktır, spesifik bireyler   teknik kullanılarak bağışıklık   Kadın, Anne Doudna
        zor hücrelerle değil, basit   değil. Bu organizmaların   hücreleri modifiye edilerek,
        bakteri hücreleriyle çalışırken   nesil atlama süreleri   metastazlı küçük olmayan   PRF.DR.JENNIFER ANNE
        geçen süredir. Ola ki 50 ayrı   insanınkinden yüzlerce kat   akciğer kanseri hücrelerine   DOUDNA KIMDIR VE
        noktada genetik değişim    daha azdır ve aynı zamanda   karşı  vücudun savunma   CRISPR ALANINDAKI
        yaratmanız gerekecekse,    istemediğimiz özellikte olan   mekanizması güçlendirilmeye   ÇALIŞMALARI NELERDIR?
        yıllarca uğraşsanız bile   ve popülasyonun %99’undan   çalışılıyor. Basitçe anlatırsak;
        tamamen başarısız olmanız   fazlasını oluşturan bireyleri   bağışıklık sisteminde T   Jennifer Anne Doudna (19
        çok muhtemeldir.           eleme işlemini insanlara   hücreleri adı verilen beyaz   Şubat 1964  doğumlu),
                                   uygulamamız etik nedenlerle   kan hücreleri var.Bunlar   University of California,
        Ayrıca eğer ki birden fazla   imkansızdır. Bunu sadece   kanser olabilecek anormal   Berkeley’de Kimya ve Kimya
        bölgede genetik düzenleme   laboratuvar hayvanlarında   hücreleri tespit ederek,   Mühendisliği Bölümü’nde
        yapacaksanız, yumurta      yapabiliriz. Dolayısıyla   onları öldürüyor. T hücreleri   Kimya ve Moleküler ve Hücre
        hücreleri (oositler), sperm   insanlar, şu anki CRISPR/  PD-1 proteini adı verilen   Biyolojisi Profesörüdür.
        hücreleri (spermatositler)   Cas9 yöntemiyle muhtemelen   programlanmış hücre ölümü   1997’den beri Howard
        veya embriyolar ile        hiçbir zaman modifiye      mekanizmasını kullanıyor. Bu   Hughes Tıp Enstitüsünde
        çalışamazsınız! Çünkü ilk   edilemeyeceklerdir.       hücrelerin görevi bittiğinde   (HHMI) bir araştırmacıdır.
        ikisi (yumurta ve sperm                               bu protein kapanır, fakat   Doudna, CRISPR aracılı
        hücreleri) kendi başlarına   Bunları demişken, CRISPR/  kanserli hücreler bu proteini   genom düzenlemesinin
        bölünemezler; embriyo      Cas9 yönteminin zayıf      çok daha erken kapatarak   geliştirilmesinde başlangıçtaki
        ise genetik düzenleme      ve başarısız olduğunu      vücudun bağışıklığını zayıflatır   temel çalışmaları ve devam
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14